فلفل سبز و قرمز

فارسي:فلفل سبز و قرمز

علمي:Capsicum annum وCapsicum frutescens

انگليسي:red peper

عربي:فلفل احمر(56)

ميوة آن داراي 2/11% آب، 5/15% ازته،1% اسانس و مواد روغني، 20% سلولز و 8% خاكستر دارد. طعم تند آن مربوط به مادة كاپ سائي سين( به فرمول  به صورت بلورهاي سوزني متبلور كه در آب گرم كم محلول اما در الكل و قليائيات زياد حل مي شود) و در ميوه كاپ سيكول و رنگ قرمز ميوه مربوط به مادة كاپ‌سنتين (به فرمول بلور سوزني محلول در متانول، اتانول و اتر و بنزن و استن) و اسيدهاي چرب اشباع شده و ويتامينهايB يك و دو و اسيد اسكوريك است.(8و64)در ميوة سبز آن سولانين، كاپسي سين و كاپسوروبين كاروتن و كارتنوئيد يافت مي شود. همچنین حاوی کاروتینوئیدها(مثل ویولاکسانتین، آلفا کاروتین و کاپسانتین) فلاونوئیدها(مثل آپئین، لوتئولین) و استروئید ساپونین ها(مثل کاپسائیسین) و روغن گیاهی(مثل 2 متوکسی 3 ایزوبوتیل پیرازین و استامید) است(73).

 در هر صد گرم آن: 1) آب (88%) 2) پروتئين (3/1%) 3) مواد چرب(2/0%) 4)قند(9%) 5) خاكستر (6/0%) 6) كلسيم 10 میلی گرم و فسفر 25 میلی گرم و آهن7/0 میلی گرم و ويتامينهاي A,B1,B2,C و نياسين جزيي(7)

در بقيه گياه جز سولانين، سولانيدين و سولاسودين(گليكوزيدهاي آلكالوئيدي)، كومارين نيز دارد.(61و64)

در نوع قرمز آن روغنهاي فراري كه حاوي هيدروكربورها است و عبارتند از 1- كاوي سين 1% 2- استرئوايزومر به نام پي پرين و پي پرتين و عطر آن مربوط به روغن فرار و بتاپي نن و  ال فلاندزون وD,L,D مونن و پي پرانول و دي هيدروكاروئول است. علاوه بر اين حاوي نشاسته، روغن ثابت و رزين است.

نوع فلفل قرمز داراي كاپسا ايسين است(به شكل فنلي و محلول در آب) و 5/1% اسانس فرار و روغن ثابت و كاروتنوئيد و اسكوربيك اسيد است.(9)

گياهي است علفي، داراي ساقه بي كرك،30-60 سانتي، برگها منفرد، بيضوي، نوك تيز، عاري از كرك، در قسمت تحتاني ساقه، گلها سفيد با نوش زياد براي زنبورها، ميوه گوشتدار، شفاف، به رنگ سبز يا زرد يا مايل به قرمز، محتوي دانه هاي فراوان و مسطح و سفيد رنگ، ميوه در حالت تازه عاري از بو، داراي طعم تند ملايم، موقع رسيدن طعم بسيار تند و غيرقابل تحمل است.(7و8و11و73)

ازدياد آن از طريق كشت بذر در اسفند يا فروردين در خزانه است، وقتي داراي 5-4 برگه شد يا 10 سانتي رسيد، آنها را در محل ديگري نشاء و بعداً در ارديبهشت به محل اصلي منتقل مي كنند. محل كشت بايد روبه آفتاب و خاك غني و خوب شخم زده باشد. در هر هكتار زمين 100-50 كيلو كود ازت خالص و 300كيلو كود سودسوپرفسفات و 200كيلو كود نمك پتاسيم بايد داد. (7و11)

 1-C.anidum  مشروح در بالا در همه جا رشد مي كند(دستي)

2-C. somnifera پايا و پوشيده از كرك پنبه اي در نواحي شمال آفريقا مديترانه و جنوب ايران مي رويد. مثل 23كيلومتر شمال كازرون، جهرم، دالكي نزديك بوشهر، خارك، باقماني نزديك بوشهر، تنگه جز نزديك كنار تخته، بم، لار و ميناب، شاهستان، ايرانشهر، نيك شهر و چهار فرسخ سيستان

3-C. coagulans به صورت بوته هاي كوچك، داراي برگهاي دراز نوك تيز، شاخه ها پوشيده از تار خاكستري، گلها مجتمع نر و ماده جدا، در ايران، بلوچستان، بين خاش و ايران شهر، ساراوان، كوه بم دشت.

4-C. frutes cens دو ساله ميوه جهت انعقاد شيرمؤثر است و درشمال آفريقا مي رويد.(8)

زياد آن باعث استفراغ، التهاب معده مي شود(8) فلفل قرمز ايجاد آلرژي مي كند بخصوص در افراد گرم مزاج(7)

كاپساسينوئيدهاي آن يك محرك قوي مخاطها در  حيوانات است و تهويه آن باعث يك آلوئوليت آلرژان در حيوان و انسان مي شود. تجويز مداوم آن باعث كاهش حساسيت درد در قرنيه چشم و در نتيجه از بين رفتن رفلكس پلك زدن در چشم(و كوري) مي شود. مسموميت با آن باعث برادي كاردي، افت فشار و نارسايي تنفس مي شود(64) خشك كننده مني و خشونت آورسينه و حلق و مضر گرده و جگر و درد در مجاري بول مي دهد(3) گاهي نوع سياه آنرا با هسته ميوه جات و خاك اره و تركيبات معدني مورد تقلب مي دهند(12) در نوع قرمز آن 1- در آسم حاد باعث تشديد علائم شود 2- مصرف موضعي آن باعث آزار پوست مي شود 3- واكنش آلرژي در بعضي ها ديده مي شود. 4- پودر ميوه باعث توليد اسيد و ايجاد پوسته ريزي و خونريزي گوارشي مي شود 5- در روده تحريك پذير جايز نيست 6- خطر سرطان معده و كبدي در مصرف به صورت ادويه زياد مي شود 7- مصرف آن با داروهاي مهار كننده آنزيم مبدل آنژيوتانسين(مثل كاپيتوپريل) سرفه را زياد مي كند(62و72)

تداخلها

1)با آسپرین: باعث کاهش سطح آن در خون می شود

2)با داروهای مهارکننده آنژیوتانسین، باعث تشدید ایجاد سرفه در بیمار می شود.

3)با ضدانعقادها و هپارین: باعث افزایش خطر خونریزی با اثر نامعلوم می شود.

4)با باربیتوراتها: برای شناخت بهتر اثرات آن بهتر است از تجویز همزمان آن با فلفل دوری کرد.

5)تئوفیلین: تجویز همزمان آن با فلفل باید با نهایت احتیاط باشد.(73)

ميزان مصرف آن تا mg60 در روز(9) يا mg120-30 در روز سه بار همراه با غذا(61) جهت مصرف خارجی10 گرم و دوز هموپاتیک آن 5 قطره یا یک قرص یا 10 گلبول 3-1 بار در روز و از پماد آن روزانه یک بار.(73)

 الف) طبق نظر نويسندگان معاصر:

 به عنوان محرك اشتها و گرد ميوه به عنوان مقوي معده، مدر، محرك و در ضعف عمل گوارش چنگ زدن معده، بواسير و آنژين بكار مي رود.

در استعمال خارجي آن اثر قرمز كننده پوست بدن و الكلاتور آن در محل دردناك روماتيسم، نقرس دردهاي عصبي و كمر اثر داده مي شود(= پماد كاپسيان) از ميوه گياه جهت غرغره و حمام دهان و ماليدن به پوست سر جهت جلوگيري از ريزش مو و عطسه‌آوري استفاده مي شود.(8و61)

طبق نظر کمیسیونE آلمان در کشیدگی عضلات و روماتیسم مصرف می شود و در طب هموپاتیک جهت التهاب مجاری ادراری، عفونت گوش و گلو مصرف می شود.(73)

در يبوست گرد فلفل قرمز مفيد است زيرا حركات دودي روده را تحريك مي كند. فلفل قرمز ضد احتقان است و بهترين داروي ريه در خلط آوري برونشيتي است و نيز باعث رفع انقباض هاي برونشي كه در اثر كشيدن سيگار ايجاد شده، مي شود. فلفل باعث تنبلي در سلولهاي منتقل كننده درد مي شود با كاهش مادةP و شايد به علت تحريك اعصاب دهاني باعث ترشح اندورفين مغز شده كه درد را كم مي كند(7) تزريق فلفل به موش باعث كاهش تري گليسيريدها مي شود اما كلسترول و ليپوپروتئينها را كم نمی‌نماید. گرچه فلفل اثري بر فعاليت كورتكس آدرنال نداشت اما تجويز آن در موشها باعث افزايش كورتيزون خون آنها شد. فلفل گرچه اثري در ترشح اسيد معده نداشت اما ميزان برون ده محرك پنتاگاسترين محرك را كم كرد و باعث افزايش ترشح اسيد معده در حيوانات شده است.(64)

در نوع سياه آن محرك اشتهاء و قرمز كننده پوست و تب بر است.(12) نوع قرمز آن محرك است و بادشكن و به عنوان معرق و محرك و ادويه بكار مي برند.(9) نوع قرمز آن تقويت كننده جريان خون، تسريع تعريق، محرك معده، بادشكن و ضدباكتري است كه در زكام، درد روماتيسمي و ضعف جريان خون، بسيار مؤثر است.(25) فلفل و پونه، دارچين را اگر به داروي سنگ شكن اضافه كنند، نيز در تكان سنگ اثر دارد.(15)

ب)طبق نظر حكماي قديم:

 اين گياه در آخرسوم گرم و خشك و هاضم و جاذب و محلل وجالي و ترياق سموم و قاطع بلغم و رافع سرفه بارده و تنگي نفس و مقوي حافظه و مفتح سدد و با شير و شكر محرك باه و ترقيق خون و ملطف اغذيه غليظه و رافع آروغ ترش و مقوي جگر و با ادويه قابض جهت تقطير بول و حمول آن بعد از نزديكي مانع حمل و ضماد آن با زفت محلل خنازير و جوشاندة آن در روغنها جهت فالج و طلاي جوشاندة آن گلاب جهت دفع نزولات بارده و درد دندان مفيد است(3و6و50)

در بيمار تب و لرز، فلفل و افيون و مرو وجوشير با روغن حيواني سرشته به اندازه يك باقلا(يا نيم درهم) بخورند مفيد است و در بيخوابي اگر معده سرد مزاج بود و تب زياد نبود بايد كمي فلفل با آبجو كم مايه به بيمار دهند.(34ج4ص90)

در علاج فراموشي بگيرند كندر و وج(اگيرتركي) و سعد و دارفلفل و زنجبيل دو جزء و روغن گاو12 جزء با انگبين كوفته بيخته و در دندان درد اگر به آب سرد و گرم ساكن نشود  تكميد كنند به گاورس و نمك گرم و حلتيت و فلفل و سعد اندر بن دندان كنند.(41)

جالينوس گفته: ميوة آن در ابتلاي دارالفلفل است كه مرطوبتر از فلفل است.

ابن ماسويه گفته: گرم و خشك در درجة چهارم است. خاصيت روان كننده و خانمها پس از نزديكي اگر برگيرند از حاملگي جلوگيري مي كند. براي پيچش شكم و بادهاي غليظ سودمند است و بلغم هاي چسبناك موجود در سينه و ريه و معده را قطعه قطعه مي كند.

جالينوس گفته: فلفل سفيد براي معده نيكوتر است و به مقدار زياد آن باعث روان شدن ادرار مي گردد و اندك آن اسهال مي نمايد(64) و غذاي غليظ را لطيف و ادرار بول آرد و چون بسيار خوري اسهال كند(72)[1]

[1] منابع:

• تطابق نامها دكتر قهرمان ص227 7- طب نبوي ذهبي ص176          13-دكتر صفايي ص115
• دكتر زرگري ج3ص598 8- مفردات دكتر معطر ص366 14- من لايحضرص53و80
• دكتر آئينه چي ص385 9-درمانگر سبزص57              15- ذخيره ج3ص146
• معارف ج1ص177 10-تحفه ص647                  16-گياهان دارويي آندرسون ص60
• الحاوي ج21ص152 11-قرابادين ص315              17- فارماكوپه ج2ص508

6-پرورش گياهان ص331        12- گزيده ص264                18-اساس فارماكوديناميك دكتر عبادي ص946

19-تقويم الصحه ابن بطلان بغدادي ص39                       20-PDR اثر دیوید هبر ص7-175

پاورقي: فلفل قرمز اثر محافظتي بر ضايعات تشكيل شده به علت اتانول يا آسپرين در معده دارد و مصرف طولاني آن فرد را در برابر شوك ايجاد شده به علت خونريزي ناشي از ضايعات مخاط معده، محافظت مي كند. اثر محافظتي فلفل قرمز مربوط به گيرنده هاي وانيلي مي باشد و جريان خون مخاط معده كه زياد مي شود مربوط به آزادسازي پتپيد وابسته به ژن كلسي تونين و نيتريك اسيد باشد.(70)