ذرت، بلال
فارسي: ذرت، بلال
علمي:Zea mays Paniaum mili a ceum
انگليسي:Indian.corn , Turkey wheat ، Maize-corn
عربي: جاورس، ذره شاميه(56)
روغن ذرت حاوي مخلوطي از گليسيريدهاي چرب اسيد لينولئيك، اولئيك و پالمتيك، استئاريك و استرون است(9)
ذرت داراي مواد آلبومينوئيدي 10% يا بيشتر است. بعضي ديگر داراي5-4% مواد چرب و نشاسته بسيار بيشتري دارند. ذرت داراي ماده اي به نام زئين، زه آگزانتين و املاحK، كلسيم، گلوكز و مالتوز، آلانتوئين، استرول و اسيدسربرونيك است.
گوگرد(2/0%)، كلر (3/0%)، فسفر(5/0%) و آهن(006/0%) و كلسيم(77/0%) و پتاسيم(6/2%) دارد. زئين يك پروتئين ساده است كه نبايد داراي ليزين و تريپتوفان باشد.(غيرمحلول در آب و استن ولي محلول در الكل و اتر و گليكول اتيلين) و زهآگزانتين ( به فرمول بصورت ورقه هاي كوچك با تلالؤ آبي و غيرمحلول در آب و در متانول و اتر كم محلول است) و در كامل ذرت مواد گالاكتان، دكستروز يافت مي شود.(7و8)
گياهي است علفي، يك پايه، ارتفاع2-1متر، برگها پهن، دراز، خشن، نوك تيز، منتهي به غلاف طويل دارد، سنبلكهاي نر آن رنگ قرمز روشن دارند و بصورت گل آذين، پانيكول در قسمت انتهايي ساقه ظاهر مي شود. اما نوع ماده در محور ساقه در كناره برگها پديد مي آيند و از براكته هاي پهن پوشيده اند. اين سنبلكها پس از انجام عمل آميزش داراي12-8 رديف ميوه مي گردند. ميوه مدور، سخت، شفاف، سفيد يا زرد يا قهوه اي مايل به قرمز، منتهي به خامه دراز(=كامل) در قسمت انتهايي گل آذين از درون براكته خارج مي شود.
ميوه هر سنبلك داراي تعداد محدودي به رنگ ديگر باشد. گلهاي كوچك متعدد و فشرده به هم دور يك محور ضخيم و محكم كه آن را راخل گويند، داراي دو تخمدان است كه يكي از آنها بارور مي شود.(7و8و59، 69)
1) روغن ذرت كه استخراج آن پس از جدا كردن دانه هاي ذرت به دو روش1-مرطوب(به مدت 30ساعت در آب محتوي اسيدسولفوريك) 2-خشك(كه آب را بصورت ريز به آنها مي پاشند) به روش فشار هيدروليك يا معمولي و عمليات صافي بعدي كه روغن آن زرد تا قهوه اي با وزن مخصوص921/0 و نقطة انجماد15- درجه و انديس صابوني 187- كه بهترين روغن در كاهش كلسترول خون است، به مصرف تغذيه و صابون سازي مي رسد.
2)كاكل كه قبل از پژمرده شدن مي چينند و به سرعت خشك مي كنند و عصارة كاكلي آن كه با الكل 60درجه و آب مقطر مي گيرند.
3)شربت كاكل(30واحد در هزار واحد شربت ساده) (7و8)
قسمتهاي سبز آن حاوي گليكوزيد سيانوژنيك است كه تا مرحلة گل دهي زياد مي شود. چراي گاوها روي ذرت قبل از ميوه به مرگ آنها منجر مي شود. در شرايط مناسب ذرت مقدار كافي از نيترات را جذب و در خود جمع كند و براي دامها مسموميت بدهد.(59)[1]
[1] منابع:
- دكتر زرگري ج4ص709
- دكتر آئينه چي ص253
- معارف ج1ص345
- دكتر اصلاني ص297
- تطابق دكتر قهرمان ص100
- تحفه ص363و404
- قرابادين ص215
كاكل ذرت2-1 گرم مخلوط در يك پوسيون يا 25گرم عصارة كاكل در 975 گرم شربت ساده يا 2گرم با زيرفون و شيرپنير و دم اسب و گل آقطي سياه و ميوة نسترن در رفع التهاب كليه.(8)
الف)طبق نظر حكماي جديد:
اين گياه بعنوان حلال براي تهيه محلولهاي تزريقي و بعنوان حلال ارگوسترول در برابر اشعه ماوراء بنفش بكار مي برند. روغن آن مغذي است. در تهيه سالاد استعمال دارد و در اثر هيدروژناسيون نيمه جامد مي شود كه در طباخي بكار مي رود.(9)
ذرت ارزش غذايي زيادي دارد. آرد آن بعلت كمبود گلوتن خاصیت نانوایی ندارد مگر با ساير آردها، در ذرت نوعي قارچ به نام Vstilaga برجستگي كوچك تيره رنگ بوجود مي آورد كه قسمت رزيني آن اثر بندآورنده خون دارد. روغن ذرت در رفع اگزما، بيماري جلدي اطفال و رفع نور و درميت مؤثر است. روغن ذرت جهت كاهش كلسترول خون مفيداست.(8)
جوشانده چوب وسط آن براي معالجه ترشح زياد قاعدگي و بندآوردن خون دماغ مفيد است. جوشاندة ريشه و برگهاي ذرت براي ناراحتي ترشح ادرار و مثانه(مثل سنگ) مفيد است. ريشة ذرت به تنهايي براي معالجة ترشحات زياد سطوح مخاطي بخصوص سوزاك مهبل و مجراي ادراري مفيد است. جوشاندة مغز محور چوبي وسط بلال در رفع درد معده و شكم استفاده مي شود.(7)
غذاي سرشار از ذرت در جلوگيري از سرطان معده، كولون و پستان و پروستات مؤثر است. كاكل ذرت از جمله مدرهائي است كه در رفع رسوبات ادراري اعم از اورات يا اسيد اوريك يا فسفاته باشد و در ورم مثانه بسيار مفيد است.(8)
ب)طبق نظر حكماي قديم:
سرد و خشك است و قوي الغذا و غليظ تر از دخن و مجفف و حابس اسهال و در جميع افعال مانند خندروس(ذرت مكه يا حنطه رومي) كه خود محلل بلغم و خون جامد و قابض طبع و ضماد پخته او در سركه جهت جرب متقرّح و تقشر[1] ناخن و تغذيه با آن جهت سل و اسهال نافع است.(3و6)
[1] جرب متقرّح = جرب زخمي آبكي و تقشر ناخن= پوسته پوسته شدن ناخن در اثر قارچ يا بيماريهاي ديگر