قاموس مداوا با غذاوگیاه
اثر دکتر احمد قدامه
انتشارات النفائس بیروت،
ترجمه دکتر محمد حسین ورپشتی
207)القره=بولاغ اوتی=l,cresson de Fontaine(the water cress)
گیاهی آبزی در مرداب و باتلاقها و آنچه میکارند از برگ آن به صورت سالاد یا پخته آن مثل اسفناج میخورند.
در کتب قدیمی نام آن را«قره العین» در شام به نام قره و در شمال آفریقا«کرنونش» و اسم علمی به نام nasturtiumو اسم آن از فرانسوی الرشاد و فارسی بولاغ اوتی با علف چشمه آمده. آن ریشههایش در آب شناور است, اما ساقهها روی آب تا 20-15 سانتی ارتفاع دارد. برگهایش سبز درخشان با طعم مقبول، عصاره آن پر آب و سر آن که از گلهای زرد یا سفید با بوی خوش است، جدا میشود. یک نوع آن با مزه تلخ گزنده و بیفایده به نام گل بنفسجی است. بیشتر بولاغ اوتی در غذا و صنعت جهت ساخت سالاد به کار میرود با خیار و پیاز در بعضی جاها مثل اسفناج آن را میپزند. در بیشتر مردم شایع شده که آلودگی به انواع انگل و میکروب دارد که به خاطر وجود آن در آب و مجرای آبی مداوم، اما با این وجود دارای عناصر مفید مثل گوگرد و ویتامین سی و ید بیشتر از گیاهان دیگر دارد. این آلودگی را با شستن کامل با مواد ضد انگلی میتوان برطرف کرد.
در طب قدیم: گفته اند بولاغ اوتی باعث حبس خون، کاهش یرقان و درد پهلوها و بادهای غلیظه و دل پیچه میشود و آن هاضم غذا و باز کننده سدد و مدربول و مضر نشیمن گاه است مصلح آن عناب است.
در طب جدید:
آن نافع جهت درد دندان، روماتیسم امراض پوستی و کاهش قند خون در دیابتیها و پاک کردن سینه از بلغم مبارزه با مسمومیت با نیکوتین در سیگاریها و مدر بول و صفرا و قاعدگی، سهولت هضم غذا و تقویت مو و نافع از ریزش آن و در این حالت آن را به برگهای گل سرخ و سرمه های پاک کننده مخلوط میکنند که یک مرتبه در روز به پوست سر و علاج سوختگی و پختن آن با پیاز و مقداری روغن کتان در جای سوختگی مینهند.
آب آن جهت درمان دملها و خراجات و کک مک صورت مفید است اما در افراد حامله و کسانی که مبتلا به ورم غدد بزاقی هستند ممنوع است و زیاده روی در خوردن آن باعث سوزش ادرار و اضطراب در هضم میشود.
33)بیسکویت Les Biscuite (the Biscuite)
این کلمه اطلاق میشود به کیک های ظریف صنعتی که از آرد و شکر و تخم مواد افزودنی ساخته شدهاند و امتیاز آن به سبکی هضم آن و ماندگاری مواد آن در بدن و عدم فسادها و حفظ طعم آن است.
نام آن Bis به معنی بار دوم است و کویت به معنای پخته و اسم آن یکی دوبار پخته شده است. بیسکویت در ابتدا در منازل پخته میشد و به ترکیب آرد و شکر روغن ختم میشد و مثل نان میپختند تا آب آن خشک شود و مدت طولانی سالم بماند و برای مسافران که در طی راه غذایی یافت نمیکردند مصرف می شد، بعدا صنعت پیشرفت کرد و انواع آن به طور زیاد ساخته شد و میزان ماندگاری آن زیاد گردید و تعداد افرادی که از آن مصرف می کردند از کوچک و بزرگ زیاد شد و چون سختی به دست آوردن آن و صرف وقت در خوردن آن کمتر بود، مصرف آن زیادتر شد ,اما ارزش غذایی آن به خاطر اضافه کردن مواد اضافی از نان به آن زیاد تر شد.