قاموس مداوا با غذاوگیاه
اثر دکتر احمد قدامه
انتشارات النفائس بیروت،
ترجمه دکتر محمد حسین ورپشتی
19)انیسون L.anis(the anise)
گیاهی یکساله کاشتنی از تیره ombeliferes و کلمه انیسون از یونانی است که در عربی به نام کمون شیرین و تقده گویند. در مغرب به ناب حبه حلوه، در شام «انیسون» در مصر قدیم ینسوون گویند. عبری ها و یونانی ها آنرا می شناختند.
انیسون مصرف آن به صورت جوشانده بذر آن و نوشیدن این جوشانده جهت دل پیچه و نشاط آور هاضمه و مدر بول برای از بین بردن نفخ شکم است. آن معرق و مسکن سرفه است اگر در آن روغن فرار داشته باشد، آن را به داروهای امراض سینه و حلق می افزایند.
در طب قدیم جهت معالجه بیماری های بالا مصرف می شد و در طب جدید براساس مدت اثرات آن اعتماد دارند و در بسیاری از داروهای جدید اضافه می کنند.
مصرف آن در خوردنی ها شامل نان کیکی، نان کلفت، مربا و معجون ها و نوشیدنی ها و نیز در ساخت صابون و عطر ها به کار می برند.
23) بابونج = بابونه La-camomille (the commomille)
این کلمه عربی بابونه یا بابونک فارسی است که اطلاق بر جنس گیاهان تیره Composees که انواع زیادی دارد، میشود. یک نوع از آن که در شام میروید به نام camomille و نوعی که در اروپا می روید بنام camomille Romaine است و فرق بین این انواع گیاه در رنگ گلهای آن است.
در کتب قدیمی آن را به نام اقحوان می گفتند که اشتباه بوده، این گیاه از قدیم در طب مصرف می شده و گلهای آن حاوی بعضی مواد گوشتی و مواد قلیایی و عطریات خاص وصف کرده اند که چگونه از آن نوشیدنی می ساختند و روغنی می گرفتند. اطباء قدیم از آن می گفتند: « آن در تعریق جسم و اثر ضد تشنجی و تسکین دردهای احشاء داخلی و از بین بردن بوی بدو رفع درد کبد و از بین بردن یرقان و سنگ مثانه و دفع فضولات بدن و بردن خستگی و نزولات پشت حلقی و پاک کردن سینه و در همۀ تب های مفید است. آن مقوی اعصاب و مغز از بین برنده وسواس و صرع و درد شقیقه و دردهای سرد است.»
در طب جدید: گل بابونه را به صورت نوشیدنی که یک دو گرم از گل در ۱۰۰ گرم آب جوشانده جهت نشاط هاضمه و خواب آوری و ۴ گرم در ۱۰۰ گرم آب جهت علاج تشنج و کاهش تب و دل پیچه و درد روده و کیسه صفرا و رفع عوارض هیستری و اسهال اطفال و التهاب مجاری ادراری و سردرد و کاهش درد عادت ماهیانه و شفای زخم معده و غرغره جوشانده آن جهت از بین بردن التهابات خشک دهانی و شستن چشم ملتهب نیکو است.
در استعمال خارجی بابونه جهت تسکین درد جلدی که در آب وان حمام ریخته و شستشو و نیز به صورت پماد موضعی در محل های دردهای روماتیسمی و نقرسی و مالیدن روغن آن در این محل ها باعث شفاء آنها می شود.
و غرغره حلقی آن با جوشانده اش جهت شفای التهاب و شستن سر با آن جهت رفع ریزش مو و رنگ طلا یی گرفتن با آن، البته این همه فایده هایی است که اطباء توصیه کرده اند و از جوشانده ۱۵ گرم آن زیاد تر نشود که باعث حدت مزاج و سنگینی سر و بی خوابی و سردرد و میل به ترس می شود.