قاموسنامه – کلروفیل و کلم برگ

قاموس مداوا با غذاوگیاه

  اثر دکتر احمد قدامه

انتشارات النفائس بیروت،

 ترجمه دکتر محمد حسین ورپشتی

 

 

288)یخضور=کلروفیل Le chlarphyl(The chlorophyl)

مادۀ رنگی گیاهان به رنگ سبز است درباره آن در مجله علمی جدید لیتر خلاصه زیر آمده: «طبق بحث‌های طولانی ظاهر شده که آن در مبارزه با التهابات و پاک کردن جراحات عفونی و تلطیف التهابات مزمن در بریدگی‌های استخوانی و پایان دهنده زکام و نزولات سینه است».

شیمیدان آلمانی آقای «تسرفلستانر» گفته: « از عجایب آن است که کلروفیل اتصال محکمی به سر زندگی دارد. هر نیروی زندگی، منشا آن خورشید است اما گیاهان سبز به تنهایی با خوردن نور این نیروی حیاتی را می‌سازند و به انسان و حیوان منتقل می‌کنند. با تابش آفتاب بر برگ‌های سبز باعث ترکیب جزئی آب گیاه و دی اکسید کربن هوا می‌شود و این ترکیب فقط با نیروی خود گیاه و کلروفیل انجام می‌شود. در اینجا آب و گاز که حیاتی نیست اما هر دو مادۀ زندگی می‌شوند».

از طرفی با استنشاق هوا و گرفتن اکسیژن آن باعث ایجاد مواد قندی و هیدرات کربن می‌شود که در گیاه ذخیره می‌شود این بحث‌های دقیق روی چیزی که عقل را به حیرت وا می‌دارد، ادامه یافت و آن دو یکی کلروفیل و یکی قرمز قرمزینه یا هموگلوبین خون است که هر دو از کربن و اکسیژن و هیدروژن و نیتروژن درست شده‌اند و اتم آهن را به دام انداخته‌اند و این شباهت آنها در چه است این راهی است که علما برای کشف آن اقدام کرده‌اند.

دکتر هانس فیشر آلمانی اعلام کرد که می‌توان کلروفیل را در درمان کم خونی به کار برد و نتایج جالب به دست آورد گرچه له شده باید باشد.

علمای تغذیه فلادلفیا گفته‌اند که محلول کلروفیل قادر به تقویت ضعف‌های بدن حیوان هستند از جمله امور آنکه کلروفیل میکروب‌ها را نمی‌کشد , اما اگر به نسوج حیاتی برسند باعث مقاومت بدن می‌شوند و از رشد میکروب‌ها می‌کاهد.

 

269)ملفوف= کلم برگ Le chou (The cabbage)

گیاهی زراعی از تیره کلم crucifere که حاوی ترب، شلغم، کلم پیچ و خردل است. در شام به آن یخنا گویند که اسم عام ترکی است به نام لحنه یعنی کلم برگ در مصر به آن کرنب که اسم یونانی آن کرامبیه است ,گویند در لبنان به نام ملفوف در عراق به نام لهانه که اسم ترکی است ,گویند.

اقسام آن : 1) کلم لفتی 2) ساقی (در مصر به نام ابورکبه و در شام به نام کرنب) 3)کلم قنبیط (در شام به نام زهره در مصر به نام قرنبیط در عراق به نام قرنابیط گویند) 4) کلم برگ سبز 5) کلم برگ سرخ 6) کلم برگ چینی 7) کلم برگ دریایی[1]

فواید آن از نظر قدیم:  1) یونانی‌ها کلم برگ را دوست نداشتند با آنکه بقراط از فواید آن گفته بود. در بین آنها عده‌ای از لاتینی‌ها نوع سبز ممتاز آن را انتخاب می‌کردند چون آن دارای نیروی قوی  در از  هم  پاشیدن بخار شراب از سرنوشندگان داشت و نیز کلم برگ آب پز را بین پیمانه‌های شراب برای خودشان می‌گذاشتند. یک مولف آلمانی معاصر گفته: « یک اثر منع مستی در کلمه برگ هست و این با خوردن یک پیمانه از عصیر کلم برگ سوراخ سوراخ شده در صبح ناشتا به دست می‌آید. چون مانع مستی بعدی در اثر شراب می‌شود. 2) رومانی‌ها به مدت ۶۰۰ سال خود را با جویدن برگ کلم برگ معالجه می‌کردند. 3) در فرانسه و بلژیک در غذایشان که به کلم برگ اعتماد کامل داشتند و به آن نیروی دفع بیماری‌ها نسبت می‌دادند.

در طب قدیم:

ابوعلی سینا فرمود: « آن منضج، ملین، خشک کننده است به خصوص اگر پخته شود، مسکن درد، بهبود دهنده زخم، نضج دهنده ورم، ساکت کننده حرارت و التهابات، مبارزه با بثورات و ورم‌ها و سوختگی‌ها است و شفا دهنده سوختگی پوست است. اگر با سفیده تخم مرغ بر سوختگی نهند و در رعشه نافع و ضماد با شنبلیله و سرکه جهت معالجه نقرس و درد و ورم مفاصل دست و نشیمن گاه و پخته و بذر آن در رفع مستی مفید است.

استنشاق عصارۀ آن پاک کننده سرو غرغره با عصیر آن با سرکه در بیماری‌های گلو و مکیدن آب آن صاف کننده صدا و نوشیدن عصارۀ آن ضد سموم و درد طحال و خوردن برگه آن نیکو کننده رنگ رخسار و بذر آن نافع در کک مک و لکه‌های صورت است.

 در طب جدید:

از ابتدای قرن ۱۳ با آمدن طب جدید تجارت جدید دربارۀ آن شروع شد و ما خلاصه آن را از زبان جان فالینه فرانسوی که در طب طبیعی سر آمد بود می‌آوریم:

« به درستی که تجربه‌های طبی در مورد کلم در خلال ۱۰ قرن امروزه یکی از پایه‌های علمی محکم در این مورد است و آن چیزی که بقراط گوید: « می‌دانیم که تجربه‌ها در طب در راه رسیدن به حقیقت مهم است» برای مقدمه برای آنچه که می‌خواهیم بگوییم ما به سه تجربه در میان صدها تجربه از پدران ما بسنده می‌کنیم 1) در سال ۱۸۸۰ زمانی که راننده گاری در نزدیکی‌های در فرانسه دچار حادثه شد طبیبان تصمیم به قطع پای وی گرفتند، یکی از کشیشان ده به پدر فرد مجروح توصیه کرد که زخم‌ها را با برگ کلم بشوید تا ۱۷ شب تا درد بخوابد، ۸ روز از درمان با برگ کلم نگذشته بود که جراحات بهبود و طبیب از عمل خود صرف نظر کرد.

• فردی که از سال‌ها پیش از اگزما دردناک در دستش شاکی بود و عملی نمی‌توانست کند و این برای مدت طولانی باقی ماند و باعث افتادن ناخن‌های دستش شد چون برگ‌های کلم را مثل پماد روزانه بر دستش نهاد و دردش آرام گرفت و اگزما بهبود یافت.
• در سال ۱۸۷۵ آقای م-س ۶۴ ساله با مرض غانقریا مفصلی در پایین ساق پای راست و رنگ جلد سیاه و تا ۲0 سانتی ورم با مساحت زخم 8 سانتی چون آن را با برگ کلم برگ درمان کردند به صورت پماد موضعی رنگ جلد به قهوه بعد قرمز و رنگ طبیعی برگشت و بعد از سه هفته بیماری شفا یافت.

ترکیبات گل برگ:

۱۰۰ گرم از آن 3/0گرم پروتئین و ۶ گرم مواد چربی و ۶ گرم قند و ۵۰ میلی‌گرم فسفر و ۵۰ میلی کلسیم و یک میلی آهن و ۸۰ میلی‌گرم ویتامین c و ۱۵ میلی ویتامین B₁،  ۶ میلی‌گرم ویتامین PP، 5/. میلی‌گرم ویتامین A و نیز مختصر ویتامین D و K و گوگرد و روی و مس و ید و کلسیم و اسید لیزین دارد.

بیماری‌هایی که با کلم معالجه می‌شوند:

1) کری: مقداری از عصیر آن را با همان مقدار لیمو ترش در گوش چکانید.

2) بی‌خوابی: گذاشتن پمادی از برگ‌های کلم در پشت سر و صورت ۳ تا ۴ بار در روز.

3) آب آوردن شکم:  خوردن زیاد برگ تازه آن جهت علاج و ورم موضعی و نوشیدن هر روز یک تا دو قدح از عصیر کلم و جهت تکمیل علاج گذاشتن برگ‌های کلم بر مکان درد و تجدید آن موقع نیاز.

4) در اسهال خونی با ساده:  گذاشتن برگ‌های کلم بر بدن و منطقه کبد که هر روز ۳ – ۴ مرتبه تکرار کنید و در شب نگه دارید و آب پز طولانی کلم و نوشیدن آب آن فقط لازم است.

5) در اعصاب: خوردن دو قدح در روز از عصیر کلم کافی است در سیاتیک، درد رماتیسم و درد صورت و ورک مفید است.

6) در اگزما: پمادی از کلم به مدت کوتاه و بعد ادامه آن اگر احتمالا نیاز باشد و لازم است که برگ‌هایی را با روغن زیتون بمالید.

7) در آکله= غانقریا: استفاده از پماد برگ‌ها که هر دو ساعت باید عوض شود و ربع ساعت آن را رها کنید.

8) در التهابات بر حسب حروف الفبا در زیر می‌آید:

 

1)بی اشتهایی= امساک: گرفتن آب آب پز کلم ۲ الی ۴ فنجان در روز.

2) التهاب روده: در درد روده به روش درمان اسهال باید درمان کرد با عصیر کلم تازه دادن ۲ قاشق صبحانه

3) فلبیت= ورم ورید: معالجه آنها مثل امراض ساق پا است.

4)لنفانژیت= ورم غدد لنف: معالجه با پماد و برگ کلم به صورت موضعی

5)آفونی= گرفتگی یا عدم صدا: مصرف غرغره و نوشیدن عصیر کلم و عسل و خوردن نوشیدنی از آن جهت بهبود صدا و نیز مصرف جوشانده و بی‌نمک کلم با کمی زرده تخم مرغ.

6) سرمازدگی و ترک دست در اثر سرما: پمادی از برگ کلم که بر موضع ترکیدگی می‌نهند معالجه می‌شود.

7) تورم پروستات: نهادن پمادی از برگ‌های کلم روز و شب روی پوست پایین شکم و بین کشاله ران.

8) آنژین چرکی: نهادن پمادی از برگ کلم بر حنجره باعث کاهش درد آن و کمک به دفع مواد کشنده می‌شود در التهاب حنجره لازم است برگ آن را به حرارت موضعی در محل نهاده شود.

9) بواسیر: گذاشتن پمادی از عصارۀ کلم بر آن

10) عفونت ادراری: دادن یک یا دو قدح از عصارۀ کلم روزانه خوراکی

11) مسمومیت الکلی: باید از عصاره کلم تازه یا پخته بنوشد

12) سیروز کبدی: نوشیدن عصارۀ کلم تا خوردن تازه یا برگ پخته آن مفید است

13) احتقان مغز و آفتاب زدگی: گذاشتن برگ کلم به صورت پماد بر سر و خلف گردن به مدت ربع ساعت و تکرار آن ۳ – ۴ بار در روز به فاصله ۲ ساعت.

14) خستگی کلی: گرفتن عصارۀ کلم یک یا دو قدح در روز خوراکی

15) ورم عصب: نوشیدن دو قدح از عصاره کلم روزانه

16) زخم عفونی: پمادی از برگ‌های کلم به صورت پماد بر زخم دو ساعت بگذارند و بعد هر ربع ساعت عوض کنند و بقیه آن را در طول شب روی زخم نهند مگر در حالات سخت.

17) در التهاب پلک چشم: رجوع به قسمت چشم

18) ماسک صورت: برگ‌های کلم نسج پوست را تازه و شاداب و فضولات آن را دفع می‌کند گذاشتن پمادی از کلم و پوسته خیار و هلو به صورت ماسک جهت دفع مواد چربی و ازدیاد جریان خون استفاده کرد.

19) التهاب سینوس‌ها: گذاشتن پمادی از برگ‌های کلم دو طرف بینی و ترک آن برای چند ساعت یا در طول شب و چکاندن چند قطره از عصارۀ کلم در سوراخ‌های بینی و بوییدن یا بخور مخلوطی از آویشن و لاوند و اوکالیپتوس (جوشانده ۲۰ گرم از هر کدام در یک لیوان آب و بخور بین روز)

20) جوش جوانی: شستن با عصارۀ کلم تازه و گذاشتن برگ‌های کلم در مواضع جوش و نوشیدن عصارۀ آن یا خوردن کلم خودش را بهبود می‌دهد.

کلم در غذا:

کلم یکی از سبزیجات است که از همه بیشتر ویتامین و املاح معدنی دارد. آن حاوی ویتامین سی (بیشتر از لیمو)، B و K است. کلم غنی از کلسیم است که برای استخوان مفید و منیزیم و گوگرد دارد که برای ناخن‌ها و مو و پوست مفید است و پتاسیم که مغذی نسوج است و جهت تنظیم کار روده مفید است.

کلم از سبزیجات نادری است که حاوی روی است که برای جسم ضروری است اما با تاسف علمی که این عناصر گرانبها را دارد سخت هضم است و در معده ایجاد باد می‌کند و  باید آن را زیاد جوید وگرنه نباید زیاد از آن خورد.

با زیاد پختن مواد آن از بین می‌رود پس توصیه می‌شود آن را در سالاد و تازه خورد.

کلم در کسانی که دل پیچه دارند ممنوع است و نیز کسانی که با درد دل دارند و اطفال کوچک به خصوص اگر گوشت پرچرب و مواد چربی دار با آن پخته شود که باعث سخت‌تر شدن هضم آنها می‌شود.

خوردن تازه آن برای افراد ورم دار مفید است همانطور که دکتر لیون بینه گفته: « ۳۰۰ تا ۴۰۰ گرم روزانه برگ کلم سبز و سفید را پاک کرده و به آن کمی سرکه و روغن زیتون و نمک اضافه کرده بخورید» و نیز افراد مبتلا به دیابت به شرط آنکه آن را به صورت تازه بخورند یا با اندکی کره تازه در اینجا تدابیری جهت تخفیف سختی هضم کلم گفته می‌شود که چنین است: الف) پختن در آب زیاد و چند بار آب آن را عوض کنید.

ب) اضافه کردن اندکی بیکربنات سدیم به آب در حال پخت

ج) در آب در حال پخت کلم حبه‌ای شلغم ترش شده و خشک شده به کمی نان و قطعه‌ای شکر با یک قطعه بزرگ نان در آن بیندازد. کلم سوراخ شده بر خلاف آنچه شایع است سهل الهضم است و معدۀ ضعیف و حساس آن را تحمل می‌کند و آن زیاد کننده شیره ترش

[1] انواع ان طبق نظر دکتر مبین 1)کل کلم  که قسمت استفاده ان گل اذین  به شکل غده گوشتی  وسفید واسفنجی ان است2)وحشی دریایی با ریشه ای قوی که از ان چتر برگ ضخیم وپهن بزرگ خارج می شود مزه ان شبیه بالایی است3)کلم برگ باساقه ضخیم بدون سر 4)کلم بروکلی که جوانه های متورمی در دور ساقه زیر چتر گیاه می زند وبه شکل غده گوشتی سفت در ابعاد فندقی در می اید 5)کلم شلغمی6)کلم قمری که پایین ساقه متورم شدهبه شکل غده ای سبز خارج شده7) کلم برگ پیچ بدون ساقه با برگ های سبز وشل  منبع دکتر مبین ج3ص314