قاموس مداوا با غذاوگیاه
اثر دکتر احمد قدامه
انتشارات النفائس بیروت،
ترجمه دکتر محمد حسین ورپشتی
225)الکبد= جگر سیاه =the liver
کبد ماده غذایی عالی است اگر آن را انتخاب و میل کنید، غنی از ویتامین‌ها است و بیشتر از گوشت قلب و کلیه و بقیه احشاء حیوان دارد.
آن غنی از ویتامین A,B,D,K مواد معدنی مثل آهن، و فسفات، مس است وبرای افراد زیرمفید است 1)مبتلا به کم خونی 2) اطفال 3) جوانان 4)ضعف کبد و مسمومیت
در طب قدیم: خواص آن 1)جهت زخم روده و شکم روش 2)کسانی که می‌خواهند خون تازه در آنها ایجاد شود 3)باعث سوء هضم در افراد با روده ضعیف می‌شود مصلح آن نمک و میخک است و در گرم مزاجان سرکه و گشنیز است.
چون کبد در معرض هجوم انواع میکروب‌ها است. خوردن خام آن خطا است بلکه لازم است آن پخته شود و کباب پز شود. کبد گوساله و گوسفند برای هضم سبک‌تر و زود هضم‌تر است و کبد گاو ثقیل هضم است و کسانی که سوء هضم دارند و التهاب مفاصل از خوردن آن پرهیز کنند چون زود فاسد می‌شود لازم است همیشه کبد تازه اختیار کنید و در آن کرم نباشد یاآثار ضربه در آن نباشد.
)عکوبL,Gundela= گیاه جندل یا گندل
گیاهی از تیره کمپاسه compasees که در بهار می روید، در سوریه به نام گندل کوهی است که هم می پزند و می خورند و این کلمه عکوب کلمه آرامی است.
در شمال شام گیاهی دیگر است به نام سلبین Slybun و در جنوب شام به نام خرفیش که در بازار می پزند و برگهایش نیز مثل گندل است(=خار مریم؟)