ولاف، جود دوسر

فارسي: يولاف، جود دوسر

علمي: Avena sativa

انگليسي:1)Oat  2)Grain 3)Straw 4)Oatmeal

عربي: شوفان، هرطمان، زمير(56و73)

داراي7% مواد چرب،5/3% مواد ازته، 60% قند و مواد چرب آن در تمام دانه پراكنده است. روغن حاصل از آن نيز روان وزرد روشن دارد. اسيدهاي چرب آن حاوي10% اسيد پالمتيك، 60% اولئيك،15% لينولئيك و داراي نوعي ماده آلبومينوئيدي به نام آوه نين يا لگومين است.(8) نمك معدني، آلكالوئيد ارگوتيونين هوردونين، تريگونلين و كاروتن هم دارد(61) در صد گرم گياه خشك 1-50-60 ميلي گرم آرسنيك و اسيداكساليك و يد يافت مي شود دانه اش داراي ويتامينB1 است(7) گروه هاي متعددي از آنتي اكسيدانها مثل ويتامينE، فلاونوئيدها+اسيدهاي فنوليك غيرفلاونوئيدي، در آن يافت مي شود.(70) و بقول دیگر در گیاه آن پلی ساکاریدهای محلول( مثل ساکارز، کتوز، نئوکتوز،bifurease، بتاگلوکان، گالاکتو/ارابینوم و اسیدسالسیلیک و ساپونین های استروئیدی(مثل آوناکوزیدA,B)، فلاونوئیدها(مثل وتیکسین و آپی ژنین و ایزواورینتین) و در میوۀ آن علاوه بر اینها، نشاسته و اسید چرب و گلی یادین و آمینهای gramin وویتامینهای B نیز وجود دارد(73)

 گياهي علفي به ارتفاع1-5/0 متر، داراي ميوه اي دراز، منتهي به دو نوك باريك و محفوظ در پوشينه كه پس از رسيدن به رنگ زرد درمي آيد. در هر سنبله 3 گل دارد كه گل فوقاني آن عقيم است و دانه در غلافي داراي دو سر مي باشد. يولاف بطور كلي دو نوع 1-بهاره 2-پائيزه دارد. بهارة آن اول بهار كاشت مي شود و پائيزه آن در اول پائيز.(7و8و59و73)

نوع وحشي آن  رو به زمين آويزان است و سه خوشه كوچك دارد كه 3-2 گل دارند و گلها را پوشينه اي احاطه كرده. هر گل آن ريشكي بلند دارد كه تا خورده و اغلب به رنگ قهوه اي مايل به سرخ است. نوع وحشي در مدت كوتاهي مي رسد و دانه هاي آن پراكنده مي شود. بذر آن به طول10-6 ميلي متر است و با داشتن كركهاي ظريف در قاعده از نوع زراعي متمايز است. ارتفاع گياه100-60 سانتي است. ساقه ها صاف، راست و ستبرند، برگها مسطح با قاعدة پهن و انتهاي باريك(68)[1]

[1]  گياهان هرز ايران ص81

حاوي نيترات به مقدار سمي است در آفريقاي جنوبي نوعي بيماريي در ارتباط با چراي بزها روي يولاف توصيف شده كه مشخصة آن 1- حساسيت به نور 2- اسهال 3- مرگ در بزها و اسهال و پرخوني و خونريزي در شيردان يافت شده است.(59و21)

درماتیت تماسی در بعضی افراد دیده شده. در کسانی که به مدت طولانی زیاد مصرف می کنند، می تواند تولید اتروم عروقی کند در 2 بیمار با LDL بالا که اترواستاتین مصرف می کردند، مصرف زیاد جو باعث افزایش چربی شد(73)

يولاف بطئي الهضم و محدث(ايجاد كننده) رياح و مصلح ان سركه و زيره است(6)، عصارة آن اثر از بين بردن مورفين را خنثي مي كند و باعث افزايش فشار خون می شود(62)

از چای آن 3 گرم دارو در 250 سی سی آب بعد از دم کردن در طی روز و قبل از خواب و دوز هموپاتیک آن بصورت 5 قطره یا یک قرص یا 10 گلبول 3 بار در روز یا یک سی سی زیرجلدی دوبار در هفته و جهت حمام100 گرم جو در 3 لیتر آب 20 دقیقه جوشانده به آب حمام اضافه کنند در بیماریهای پوستی(73)[1]

[1]  PDR آمریکا اثر پروفسور دیوید هبر ص597

1-يولاف در مغرب ايران اراك، لرستان،‌درود، پل خيرآباد، هفت گل و در فارس در چفقه خور پرورش مي يابد(8)

2-يولاف وحشي(Avena fatua) در البرز، كرج، غرب كهرود، شاهبازان، خرابه‌هاي شوش، جهرم، بلوچستان

3-A. clauda durieu در گرگان، گنبد، بين خرم آباد و انديمشك، فارس، قزوين، فشند، تهران، پس قلعه كه سنبلك آن داراي5-3گل و گلها عموماً با محور مفصل شده.

4-A. eriaitha duriea در كوه نار، دوشان تپه،دپازله، خانقين، كردستان كه سنبلكها داراي3-2 گل و گل هاي زيرين با محور مفصل شده.

5-A. bar bata  , A. hir sutu كه جوموشك يا گندم واش گويند در دره سفيدرود، هرزين، راه كرمانشاه به نهاوند، گاوخانه، بوشهر، تخت جمشيد، دشت سروباش

6-A. steridis در اطراف تهران، لرستان، تبريز، اروميه، بوشهر

7-A. ludoviciana در خراسان، فارس، مزارع گرگان، گنبد، بجنورد، گليداغ، سنندج، تهران و هفت حوض،‌آب گرم فيروزكوه و شيراز و جهرم(68و65و1و69)

8-A. wieststeud لبه هاي پوشينه دو دندانه اي و فاقد سيخك، با كناره دندانك دار در گرگان، گنبد، شاهرود، اهواز، پشت كوه، بوشهر و برازجان، كازرون و شيراز، چالوس.

9- جوموشكA. barbata pott لبه پوشينه فاقد كنارة دندانك دار در درة سفيدرود، البرز، هرزين راه كرمانشاه به نهاوند، بوشهر.

10-A. fatu يا جوكوهي گره هاي ساقه برهنه فاقد كرك در البرز، كرج، غرب كهرو، جنوب غربي شاهبازان، خرابه هاي شوش، جهرم.(1)

الف)طبق نظر نويسندگان معاصر:

 اين گياه مقوي اعصاب، محرك و ملين و ضدعفوني كننده است. اگر از جودوسر با دو پوسته خارجي به مقدار20 گرم در يك ليتر آب جوشانده تهيه كنند، مدر است و براي دفع سنگ كليه رفع استسقاء، رفع كمي ترشح ادرار تسكين درد كليه و مثانه و رفع بي خوابي، تسكين سرفه و ورم حلق و حنجره نافع است.(8)

توسط کمیسیون E آلمان در التهاب پوست و زگیلها توصیه می شود و در طب هموپاتیک، جو جهت فراموشی و exbaustiamبکار می رود(73)

خمير يولاف(خمير حاصل از آرد جو دو سر) مخلوط با مخمر آبجو كه در مقداري شراب سفيد باز شده باشد در درمان اولسر هاي عفوني، زخم ديرعلاج و التيام آنها مؤثر است(8) از نظركاهش كلسترول تحقيق شده باعث كاهش آن شده(جزء مضرLDL را 20% كاهش داده) و نيز داراي نيروي ضدعفونت و ضدسرطان است و اثر حجيم كردن و قالب كردن و مدفوع و تسهيل دفع خاصيت ضد سرطان روده بزرگ و ضدبواسير دارد(7)

در افسردگي ميان سالان2 ميلي تنطور شاه پسند و يولاف و بادرنجبويه سه بار در روز كافي است(25) آن تقويت كننده ضدافسردگي و مقوي عالي در سالمندي است(25) يولاف در درمان اضطراب ها، ضعف عضلاني مثانه و بافتهاي پيوند، هيجان نقرس، ضعف اعصاب، نشانگاه پيري، درمان محروميت از ترياك بكار مي رود.(62)

جودوسر به خاطر فيبرهاي قابل حل به پائين آمدن كلسترول كمك مي كند و خطر حمله قلبي را كم مي كند و براي استفاده مؤثرتر از انسولين به بدن كمك مي كند و چون گلوتن ندارد در سلياك خوب تحمل مي شود.(70)

به طور خلاصه مدر، مغذي، كم كننده قند و كلسترول خون و مسكن اعصاب و مهار كننده مواد شيميايي سرطانزا است.(61)

ب)طبق نظر حكماي قديم:

آن معتدل و مايل به رطوبت است. قوت دانه اش همان قوت جو است و در حقيقت چيزي است ميانه گندم و جو، قاوت نيم كوبيده اش از قاوت جو قابض تر است.(34)

طبيعت آن سرد و معتدل است و محلل و رادع و آشاميدن مطبوخ آن باروغن غيرقابض و موافق سينه و جهت سرفه نافع و مطبوخ آن بدون روغن حابس بطن و ضماد آن جهت تحليل اورام حاده در ابتلا نافع است(6) و در برودت معتدل و با قبض و مطبوخ آن با روغن غيرقابض و موافق سينه و در ساير افعال شبيه خلّر است.(3)