ادب الطبیب-مصادره و مراجع

الف) مصادر:

1)ادب الطبیب از اسحاق بن علی رهاوی نسخه  عکس برداری شده در گروه تاریخ علوم عربی و اسلامی دانشگاه فرانکفورت آلمان، سلسلۀ ج- عیون التراث ج 18 چاپ از کتاب خطی رقم 1658 مکتبه اسلامیه فی ادرنه.

2) ادب الطبیب تحقیق دکتر کمال الساوائی و دکتر داود سلمان، مرکز انتشارات شؤون ثقافه بغداد چاپ اول 1992 میلادی

3)ادب الطبیب تحقیق دکتر مریزن سعید مریزن عسیری مرکز ملک فصیل دانشگاه اسلامیه چاپ اول 1412 ه (1992 میلادی)

4)medicel ethics of medieval islam with special refrance to Al-Ruhawi  جلد 57 شمارۀ 3 سال 1967 ص 100-1

ب) المعاجم:

1)معجم المخصص از ابن سیده علی بن اسماعیل ابوالحسن، شش جلدی انتشارات امیریه 1319 ه.

2) لسان العرب از ابن منظور الافریقی چهار جلدی چاپ بیروت

3) معجم البلدان از الحموی یاقوت پنج جلدی چاپ دار صادر بیروت 1977 میلادی

4) معجم مصطلاحات علمیه وفنی [عربی فرانسه انگلیسی] از خیاط یوسف لسان عرب بیروت.

5) معجم مفصل در درختان و نباتات در زبان عربی از ذیاب کوکب جلد اول انتشارات کتب علمیه چاپ اول بیروت 2001 میلادی

6) معجم طبی (فرانسه- عربی) از ذیاب احمد چاپ عربیه تونس 1992 میلادی

7) معجم نفیس عربی فرانسه انگلیسی از ذیاب احمد و سلیم عمار انتشارات جیم صفاقس تونس 1994 میلادی

8) معجم شهابی در اصطلاحات زراعی از مصطفی شهابی  چاپ لبنان، چاپ اول 1978 دوم 1982 سوم 1988 میلادی چهارم 1996 میلادی پنجم 2003 میلادی.

9) معجم الاطباء از عیسی احمد چاپ دارالرائد بیروت چاپ دوم 1982 میلادی.

10) قاموس محیط اثر محمد بن یعقوب فیروز آبادی چهار جلدی موسسه عربی چاپ و نشر بیروت بدون تاریخ

11) معجم حیوان اثر المعلوف امین چاپ رائد بیروت

12) معجم فلسفی اثر مرادوهبه چاپ مأمون الطبعه چاپ سوم قاهره 1996 .

13) معجم کیمیا و صیدلیه اثر مجمع لغت عربیه مصر

14) معجم الوسیط ج 1 و 2 اثر مجمع لغت عربیه چاپ دارالحیا التراث بیروت و مکتب علمیه تهران اثر ابراهیم مصطفی، احمد حسن زیات و حامد عبدالقادر و محمد علی النجار زیر نظر عبدالسلام هارون

15) معجم مصطلاحات طبیه از اینترنت عربی.

مراجع عربیه

1)الفاظ الماکل و المشرب در عربی اندلسی اثر ابراهیم رجب عبدالجواد چاپ در غریب طباعته و نشر و توزیع- قاهره (2001 میلادی)

2) عیون الانباء فی طبقات الاطباء از ابن ابی اصبیعه چاپ دار مکتبه الحیاه بیروت 1965

3) منافع حیوان اثر عبیدالله بن بخیتشوع یا شرح فاطمه اخضر تونس (2021 میلادی)

4) اغذیه و الادویه اثر اسحاق بن سلیمان اسرائیلی دو جلد 1 و 2، تحقیق و شرح از فاطمه اخضر نشر مجمع تونسی علوم و اداب بیت الحکمه قرطاج 2020 میلادی.

5) الف) کتاب جامع مفردات الادویه از ابن بیطار انتشارات مکتبه المثنی  بغدادبا ریاست قاسم محمد رجب بدون تاریخ

ب) تفسیر کتاب  یا سقوریدوس در ادویه اثر ابن بیطار با تحقیق ابراهیم بن مراد چاپ اول مکتبه بیت الحکمه در الغرب اسلامی 1990 میلادی.

6) الف) کتب طب الفقرا و مساکین اثر ابن الجزار با تحقیق استاد راضی الجازی و فاروق عمر العسلی مجمع تونسی علوم و آداب و فنون بیت الحکمه سال 2009 میلادی.

ب) زاد المسافر و قوت الحاضر اثر بن الجزار با تحقیق محمد السوسی و الراضی الجازی و فاروق عمر العسلی انتشارات مجمع تونسی علوم و آداب بیت الحکمه قرطاج 1999 میلادی

ج) سیاسه الصبیان و تدبیرهم اثر ابن الجزار با تحقیق محمد حبیب الهیله، مجمع تونسی علوم و آداب بیت الحکمه قرطاج تونس سال 2008 میلادی

د)مخاطب مشایخ و حفط صحتهم اثر ابن الجزار تحقیق فاروق عمر العسلی و راضی الجازی انتشارات مجمع تونسی علوم و آداب بیت الحکمه چاپ خاص 2009 میلادی

7) طبقات الاطباء و الحکما اثر ابن  جلجل ابوداود سلیمان بن حسان اندلسی

الف) تحقیق فؤاد السید چاپ اول قاهره 1955 میلادی

ب) طبقات الاطباء و الحکماء اثر اسحاق بن حنین (متوفی 298 ه) تحقیق فوادسید انتشارات مخطوطات بداراکتب المصریه چاپ دوم 1985 میلادی.

8) تاریخ اطباء و فلاسفه اثر ابن حنین اسحاق تحقیق فؤادالسید، انتشارات موسسه الرساله در مجله اوریونس جلد 7 سال 1954

9) و فیات اعیان و انباءابناء الزمان اثر ابن خلکان احمد بن محمد تحقیق محمد محی الدین  عبدالحمید چاپ قاهره 1948 میلادی

10) قانون در طب اثر ابن سینا با شرح محمد امین الضناوی چاپ اول منشورات محمد علی بیضون بیروت 1999 میلادی (1420 ه)

11) مقاله دربارۀ مالیخولیا اثر اسحاق بن عمران با تحقیق دکتر عادل عمرانی و راضی الجازی انتشارات مجمع تونسی علوم و اداب بیت الحکمه چاپ اول 2009 میلادی

12) الفهرست اثر ابن الندیم تحقیق فلوژل- ج چاپ الاستقامه بیروت

13) شرح تشریح قانون ابن سینا اثر ابن نفیس تحقیق دکتر عمر الشاذلی و احمد الزین البرهومی، انتشارات السنباکت 2006 میلادی

14) صیدنیه فی طب اثر ابوریحان بیرونی با تحقیق دکتر عباس زریاب، مرکز نشر دانشگاهی تهران 1370 ه.

15) منهاج دکان و دستور اعیان فی اعمال و ترکیب ادویه نافعه للابدان تحقیق دکتر محمد رضوان مهنا انتشارات جزیره الورد با المنصوره چاپ اول 2004 میلادی

16) الف) ضحی السلام ج 1 چاپ هفتم قاهره 1964 ب) ظهر السلام ج) چاپ 4 قاهره 1966 د) ظهرالاسلام ج 4 چاپ سوم قاهره 1964 اثر امین احمد

17) التراث الیونانی فی الحضاره الاسلامیه اثر عبدالرحمن بدوی انتشارات دارالقلم  بیروت چاپ 4 (1980 میلادی)

18) کتاب جالینوس فی الاسطقسات علی رای البقراط اثر ابی زید حنین بن اسحاق عبادی طبیب تحقیق دکتر محمد سلیم سالم انتشارات التراث الهییه مصر (1986 میلادی)

19) کشف الظنون عن اسامی کتب و الفنون اثر حاجی خلیفه دو جلدی انتشارات استانبول 1943-1941 میلادی

20) غایه الاتقان فی تدبیر بدن انسان اثر صالح بن نصراله الحلبی معروف ابن سلوم تحقیق دکتر محمد یاسر بن محمد جمیل زکور انتشارات دارالکتب علمیه بیروت 2013 میلادی.

21) دلیل عملی فی صحه و الامراض النفسیه اثر حموده شمس الدین و حسان حموده انتشارات دارالنفوس عربیه (2021 میلادی)

22) مفاتح العلوم اثر محمد بن احمد بن یوسف خوارزمی به تحقیق ابراهیم الابیاری انتشارات دارالکتاب العربی بیروت چاپ دوم (1989 میلادی)

23) طب الاسنان و الجراحه الفمویه فی الحضاره العربیه الاسلامیه اثر محمد فواد الذاکری انتشارات وزاره ثقافه جمهوریه عربی سوریه، دمشق (سال 2066 میلادی)

24) الانسان و الاداه انتشارات جیم اثر ذیاب احمد سال 1997 و ادوات الحضاره انتشارات جیم انتشارات محمد علی بمضون دارالکتب علمیه بیروت چاپ اول (سال 2000)

25)الحاوی اثر محمد بن زکریا رازی  با تصحیح محمد محمد اسماعیل در8جلداز منشورات محمد علی بیضون انتشارات دار الکتب علمیه بیروت لبنان چاپ اول سال2000

26) الاعلام قاموس تراجم اثر خیرالدین الزرکلی انتشارات دارالعلم للملایین چاپ 10 سال 1992 میلادی

27) اصطلاحات طب قدیم اثر محمد یاسر بن محمد جمیل زکور انتشارات دارالکتب علمیه بیروت (2018 میلادی)

28) الخط عربی اثر زین الدین ناجی انتشارات مکتبه النهضه بغداد چاپ دوم (1974 میلادی)

29) مسالک الابصار فی ممالک الامصار حیوان و نبات اثر شهاب الدین بن فضل العمری با تحقیق دکتر عمار النجار

30) تاریخ الحکماء نزهه الارواح و روضه الافراح اثر شمس الدین الشهرزوری با تحقیق دکتر عبدالکریم ابو شویرب انتشارات جمیعه الدعوه الاسلامیه العالمیه چاپ اول 1988 میلادی

31) اخبار العلما باخبار الحکما اثر جمال الدین القفطی چاپ اول الخانجی مصر سال 1326 هجری

32) تاریخ الصیدله ئ العقاقیر فی عهد قدیم و عصر الوسیط اثر جورج شحاته قنواتی انتشارات دارالمعارف مصر قاهره (1959 میلادی)

33) احیا تذکره فی النباتات الطبیه و المفردات العطاریه اثر مفتاح رمزی چاپ مصطفی حلبی و پسران، مصر چاپ اول (1953 میلادی)

الموسوعات و الندوات

  • الموسوعه العربیه، الاسما اثر رغید النحاس جلد دوم علم حیاه و نبات ص 394
  • موسوعه النبات عام اثر الصباغ عبدالعزیز انتشارات عویدات بیروت و دیوان مطبوعات جامعیه الجزائر، چاپ جدید سال (1989 میلادی)
  • موسوعه طب شعبی اثر احمد بن عبدالسلام الصقلی، تحقیق و ضبط از منی عبود انتشارات دارالفکر بیروت چاپ اول بیروت (1993 میلادی)

مراجع فرانسوی

1)Honco Doursther des- piods- et- mesures anciens et modernes dictionnaire- universel-m.hayes , imprimeur delacademie royale bruxelles.1840

Leclerc- Lucien   traite des simples paribnel-beithar 646/1248

Institnt national de france, edite par fuat-sezgin publications of the institute for the history af Arabic- Islamic science 1996.

 

(2