مرآت العقول
باب19) خوردن در حال تکیه دادن
1) حسین بن محمد از معلی بن محمد از الوشاء از آبان بن عثمان از زید الشحام از امام صادق(ع)که فرمود: « رسول خدا(ص) هرگز از زمان به بعثت خود در حال تکیه زدن غذا نخورد و تا زمان مرگ بلکه او مثل بنده غذا میخورد و مثل بنده می‌نشست» گفتم: « برای چه؟ » فرمود: « به خاطر تواضع جهت خدای بزرگ». (مرحوم مجلسی در پاورقی فرمود: این حدیث دلالت می‌کند بر کراهت تکیه زدن هنگام غذا و مستحب است خوردن روی زمین باشد که آن از تواضع است همانطور که خوردن بنده چنین است و نیز دو زانو نشستن موقع خوردن مثل بنده ها که اینگونه می نشینند ولی تکیه زدن و خوردن مثل متمولین و مالدار ها در سفره غذا است و نیز تکیه بر بالش یا نشستن بر یک طرفه و تکیه بر یک دست دادن و ظاهر کلام اکثر اصحاب آن است که به همین معنی اخیر باشد پس ظاهر کلام آن است که ما را از نشستن با تکیه بر بالش به صورت تکبر در غذا خوردن و یا یک طرف نشستن بر یک طرف پا نهی کرده و بلکه مستحب است که بر نعمت خدا روی آوریم با تمام وجود).
2) از علی بن ابراهیم از پدرش از صفوان از ابن مسکان از حسن بن صیقل از امام صادق(ع) فرمود: « رسول خدا(ص) از کنار زنی عبور می کرد که درحال خوردن دشنام می‌داد و بر گودالی پای کوه نشسته بود و می گفت: « ای محمد تو مثل بنده میخوری و می نشینی» حضرت(ص) به وی فرمود: « من بنده ام و کدام بنده از من خاضع تر است» زن گفت: « به من لقمه ای بده از غذایت» و حضرت (ص) به وی لقمه داد و زن گفت: « نه به خدا مگر آن لقمه که در دهانت است» پس رسول خدا(ص) لقمه را از دهانش درآورد و به او داد، امام(ع) فرمود: « آن زن تا مرگ هرگز بدگویی پیامبر(ص) را نکرد».
3) محمد بن یحیی از احمد بن محمد از علی بن الحکم از ابی المعزا از هارون بن خارجه از امام صادق(ع) که فرمو: « رسول خدا(ص) مثل بنده غذا میخورد و مثل بنده می‌نشست و می‌دانست او بنده خداست».
4) از عده ای از یاران ما از احمد بن ابی عبدالله از عثمان بن عیسی از سماعه که گفت: « از امام صادق(ع) پرسیدم از مردی که تکیه زده بود و غذا میخورد؟ فرمود: « او هموار و خاضع نشده».
5) از علی بن ابراهیم از پدرش از ابن ابی عمیر از ابی اسماعیل بصری از فضیل بن یسار که گفت: « عباد بصری نزد امام صادق(ع) بود و غذا می خورد، چون امام(ع) دست خود را بر زمین نهاد، عباد به وی گفت: « خدا تو را به صلاح دارد میدانی که رسول خدا(ص) از این امر نهی فرمود» حضرت(ع) دستش را بلند کرد و دوباره گذاشت» عباد همان جمله را گفت، حضرت(ع) دستش را بلند کرد و شروع به خوردن کرد و دوباره دستش را تکیه داد، عباد همان جمله را گفت، حضرت صادق(ع) به وی فرمود: « نه به خدا هرگز پیامبر(ص) از این کار نهی نفرموده» (منظور پیامبر چیز دیگری بوده).
6) از ابوعلی الاشعری از محمد بن عبدالجبار از محمد بن سالم از احمد بن نصر از عمر بن شمر از جابر از امام باقر(ع) که فرمود: « رسول خدا(ص) مثل بنده غذا میخورد و مثل بنده می نشست و غذا می خورد بر کف زمین و بر کف زمین می خوابید».
7) حسین بن محمد از معلی بن محمد از حسن بن علی از احمد بن عائذ از ابی خدیجه که گفت: « بشیر و الدهان از امام صادق(ع) پرسید-و من حاضر بودم -آیا رسول خدا در حالت تکیه بر راست و چپ غذا میخورد» حضرت فرمود: «رسول خدا(ص) در حال تکیه غذا نمی خورد بلکه مثل بنده می‌نشست» راوی گفت:« برای چه؟ » حضرت(ع) فرمود: « به خاطر تواضع برای خدای بزرگ»
8) ابوعلی الاشعری از محمد بن عبدالجبار از صفوان از معلی بن عثمان از معلی بن خنیس از امام صادق(ع) که فرمود: « رسول خدا(ص) در حالت تکیه غذا نمی خورد و از زمان بعثت رسول خدا(ص) و کراهت داشت که مثل پادشاهان باشد و ما نمی‌توانیم کاملاً مثل او باشیم».
9) علی بن ابراهیم از پدرش از ابن ابی عمیر از حماد از حلبی از ابی شعبه که گفت: « ابن ابی ایوب به من گفت که امام صادق (ع) چهارزانو غذا میخورد و گفت دیدم امام صادق(ع) در حال تکیه غذا میخورد و گفت: « رسول خدا(ص) هرگز دو حالت تکیه غذا نمیخورد».
10) محمد بن یحیی از احمد بن محمد قاسم بن یحیی از جدش حسن بن راشد از ابی بصیر ازامام صادق(ع) که فرمود: « حضرت علی(ع) فرمود: « چون یکی از شما بر سر غذا نشست باید مثل بنده نشیند و باید پایش را روی زانوی پای دیگر اندازد و نه چهار زانو که اینگونه نشستن خدا را به غضب می آورد و صاحبش را به کینه و دشمنی وا می‌دارد».