قاموس مداوا با غذاوگیاه
اثر دکتر احمد قدامه
انتشارات النفائس بیروت،
ترجمه دکتر محمد حسین ورپشتی
175) عجل= گوساله (The Calf)
اسم فرزند گاو و به مادۀ آن عجله گویند و اسم جمع آن عجول و اسم مونث آن اعجال .
در طب قدیم: بهترین غذا رو پاک ترین غذا شمرده شده و آن گرم و مرطوب است و اگر خوب هضم کنید، غذای مقوی و مغذی است.
در طب جدید: برای معده سبک و زود هضم است اما گوشت گاو بالغ از عناصر غنی است که برای کلیه و کبد سنگین است. لازم است گوشت گوساله ای انتخاب شود که قرمز درخشان باشد و نسج گوشت سفت باشد و رگ‌های آن باریک و روغن آن سفید جامد بوی آن خوشبو و مقبول باشد اما اگر گوشت آن رنگ باخته، شل و بوی متغیر یا بدبو باشد اجازه به خوردن آن نیست. گوشت گوساله برای کسانی که فشار خون بالا دارند منع دارد.
در افراد کم خون، ضعف کلی بدن، ناقهین از بیماریی و اطفال و آنان که معده آنها طلب گوشت بی چربی می‌کند صالح است. اما این مطلب را در قسمت لحم منفصل گفته‌ایم.
163) ضأن= گوسفند L,Mouton (The Sheep)
هم اسم جمع است هم مفرد از تیره گوسفندان که جهت پرورش گوشت آن نگهداری می‌شود و نیز از پوست و چشم آن هم استفاده می‌کنند.
نوع نر آن ضأن و مادۀ آن ضائنه در شام الغنم گویند در حالی ک غنم به گوسفند و بز با هم گویند.
بچه گوسفند چه نر و چه ماده را سخله و جمع آن السخال گویند و به شیرخوار آن حمل یا خروف گویند و چون علف خوار شد به آن بذج یا فرفور گویند، چون بالغ شد عمروس گویند وقتی که شش ماه از تولدش گذشته، پشم گوسفند را هر سال می چینند و گوشت آن پاک ترین و شیر آن بهترین شیرها است.
گوسفند نسل های زیادی دارد 1)گوسفند شامی 2) بز شامی 3) گوسفند بربر یا مغربی 4)گوسفند مرینی یا آهویی.
دربارۀ آن احادیث زیادی وارد شده که اشاره به فوائد و منافع آن دارد آنطور که رسول خدا (ص) فرمود: « آن مال مبارکی است» و نیز در احادیث از شیر و گوشت آن از دو جهت پاک و مغذی بودن آن بیان فرموده و ما در بخش خوردنی هایی که با می سازند پرداخته ایم.