قاموس مداوا با غذاوگیاه
اثر دکتر احمد قدامه
انتشارات النفائس بیروت،
ترجمه دکتر محمد حسین ورپشتی
206) قرنقل=میخکl,giroflier=(the clove-tree)=
درختی از گیاهان گرمسیری از تیره آسیه(=میخک) که گل‌های خشک شده آن از ادویه‌جات مشهور است. گل آن در چین از قرن سوم قبل از میلاد به کار می رفته و رومیان آن را می‌شناختند و در طی قرون وسطی آن را به اروپا بردند. گرچه منشاء آنرا نمی دانستند تا آنکه در قرن شانزدهم میلادی اول پرتقالی‌ها آن را کشف و انبارکردند و بعد دانمارکی‌ها آن را به یغما بردند. درخت میخک در سرزمین‌های گرمسیری می‌روید با حجم کوچک و دائم سبز و تولید مجموعه بزرگی از گل‌های قرمز رنگ می‌کند و غلاف‌های گل سبز یا قرمز را قبل از خشک شدن چیده و خرد می‌کنند و به شکل یک میخچه درمی آورند. گل‌های میخک را جمع اوری و پاک کرده و در فرن یا آفتاب خشک می کند و بعد به صورت ادویه سالم یا کوبیده و آرد شده جهت پخت غذا به بازار عرضه می‌کند.
در طب قدیم :اطباء قدیم گفته اند:« گل میخک باعث شجاعت قلب، تقویت معده، کبد و سایر اعضاء داخلی می‌شود، آن کمک به هضم غذا و دفع بادهای تولید شده و در اثر ماندن غذا در روده و تقویت لثه و خوشبو کردن دهان، در آب آوردن شکم و تقویت مغز و کبد نافع است. در سرمه وارد می‌کند جهت تقویت دید واز بین رفتن تاری دید و قطع تکرر ادراری و قطره آمدن ادرار در اثر سردی و گرم کردن رحم زنان و کمک به آبستنی (اگر در هنگام پاکی از حیض از آن مصرف کنند) و کسانی که سودا دارند و خوشبو کردن نفس و از بین بردن وحشت و وسواس و نافع در فلج و ارزش و جلوگیری از استفراغ و تهوع و اگر با گل سرخ آب آن را بگیرند جهت پاکی و اصلاح نیروی بدن بسیار عالی است. میخک با سکنجبین باعث کاهش خفقان و مصرف آن به صورت موضعی در درد معده و تهوع به کار می‌رود. آن برای کسانی که مزاج گرم دارند، مضر است و نیز کسانی که زود از کوره در می‌روند و بر دندان کرم خورده با یک تیکه پنبه جهت اعصاب مربوط به کار می‌رود و باید از تماس با دندان‌های سالم دوری کرد که برای آنها مضر است.
و نیز برای قرمز کردن پوست با روغن زیتون در ضعف عضلانی بدن و کسالت آن به کار می‌رود.
در طب جدید:
میخک را جهت طرد بادهای گوشتی، پاک کننده و نازا کننده فرد و خواب آوری به کار می‌برند و آن در ترمیم زخم، سردردها، صرع، تب در اثر عفونت‌ها، کمک به هضم و ضد احتقان و سموم و تسکین درد دندان، تخفیف التهابات حساس آرامش قلب، قاعده آوری (کوبیده آن با شکر) مصرف می‌شود.
کوبیده آن در اسهال، انواع تهوع، تحریکات پوستی و ضعف دید و شنوایی مصرف می‌شود. مقدار مصرف 30-8 گرم در آب به عنوان جوشانده یا 20-5 گرم از روغن آن.
مصرف در غذا:
مذاق میخک لطیف با عطر خوب و فواید زیاد در شیرینی پزی، ترشیجات، سالادها و معطر کردن هوای خانه‌ها و عطرسازی و خوشبو کردن صابون و ساخت وانیل به کار می‌رود. کشورهای تولید کننده زنجبار، اندونزی، هند غربی (آمریکا مرکزی)
208)القریدس= میگو=l,crevette=
ماهی کوچک به اندازه ملخ که در دریا و رودها از تیره لاک داران با ده پا و دم کوتاه است. در کتب نام آن الاربیان آمده و در شام به نام قریدوس و در مصر به نام جمبری یا برغوث بحر گویند.
ارزش غذایی آن مثل ماهی است و امتیاز آن در زیادی ید و فسفر آن است. و مثل این مواد پروتئینی سنگین دارد و لذا برای افراد پیر و شیرده زیاد آن مضر است.