کتاب ادب الطبیب – باب دوم
گفتاری در صنایع و اعمال بدن
کارهای مردم و مصنوعات آنها نیرویی دارند که به بدنهای آنها می‌رسد و از نظر کیفی به ضد آن تبدیل می شود. مثل مزاج گرم آنها به سردی و سردی به گرمی و تری به خشکی و برعکس پس بر طبیب لازم است که بداند هر صنعتی در مزاج فرد چه می کند چه سالم چه مریض، تا سلامتی آنها حفظ می‌شود و بیماریشان شفا می یابد یا ضد آن پس شغلی که با کمک آفتاب و آتش کار دارد مزاج حرارت کسب میکند مثل صنایع طلا و نقره ساز، آهنگران و شیشه گران، آهک پزان و مشابه آن، پس این شغل ها به خاطر نزدیکی به آتش باعث گرمی و خشکی مزاج می‌شود.
و شغل هایی که ضد اینانند در سردی بدنشان در تماس با آب مثلاً غواص ها و شناگران و صیادان و نظایر آن و شغل هایی که باعث خشکی بدن می شوند در اثر خستگی و رنج و کار زیاد به خصوص اگر در آفتاب باشند مثل بناها و آنان که سنگ کوه می شکنند و نجارها و نقال ها و غیره و آن شغل هایی که باعث رطوبت بدن می‌شوند و خستگی کمی دارند ولی لذت زیاد برای بدن دارند مثل عطر فروش ها و موسیقی دان ها و مسئولین حمام و نظایر آنها.
لازم است بر طبیب که بر این امر صنایعی که آثار بد بر بدن میگذارد، شناخت داشته باشد و نوع ضروری که از آن بر تمام بدن اثر می گذارد و بر هر عضوی از صنایع بوهایی بد به آنها می رسد مثل دباغان و پاک کنندگان راه آب کثافات که از اینها باعث ضرر به حواس و مغز است. به خصوص اگر پشت سر هم انجام دهند و غربیل کنندگان حبوبات و کوبندگان کتان و نساجان و صابون پزها و صنایعی که صاحبان آنها دور یا زیاد می خورند و مشابه آنها که ضررهای زیادی به سینه آنها می‌رسد و تنگی نفس می گیرند یا کرم نواری در پا که اینان در معرض درد و ورم و سیاتیک و امراض مزمن بد هستند.
و به تحقیق طبیب در درمان بیماریی با حفظ سلامتی آنها باید آگاه به علم اخلاق و شناخت نفس نیک باید آنها باشد تا بتواند حالات متفاوت نفس را دریابد که آیا روحی است به وسیله علوم و آداب اصلاح می شود یا که مخالف با آن است. مثلاً بدن‌هایشان ضخیم و تنومند است با مشاغل سخت و کار خشن سازگار است. باید پزشک بداند چه چیز با نفس و بدن آنها سازگار است یا چه چیز در تقابل با آن است، تا نفس و بدن را به وسیله مقایسه آنها را مراقبت یا برعکس اصلاح و درمان کند بدین گونه پزشک می‌تواند به تجویز پرداخته و علم خود را به بیمار بیاموزد و او را از عوامل مخالف و در تضاد با روح و جسم وی باز دارد.