قاموس مداوا با غذاوگیاه
اثر دکتر احمد قدامه
انتشارات النفائس بیروت،
ترجمه دکتر محمد حسین ورپشتی
100) خس النعجه= شیرینگ La Laitue (The Lamb lettuce)
گیاه کاشتنی از تیره ناردینه یا سنبل الطیب که به عربی « السمنه» گویند و به آن خس الحمل هم گویند که جهت کاهش تب توصیه می کردند.
مزه آن شیرین و نرمی نسج آن زیاد جهت هضم بکار می رود و نیز از ویتامین ها و املاح معدنی غنی است اضافه بر این، آن ملین و غیر مهیج روده است و معده و کلیه ضعیف نیز آنرا تحمل می کند.
لازم است که آنرا فورا بخورند و زیاد نگه ندارند و چندبار با آب بشویند چون در سر آن زیاد خاک جمع شود. آنرا میتوان با شمندر، سیب و گردو و اضافه کرد و خورد در تحلیل آن فهمیده اند که عناصر اساسی در آن زیاد است مثل کلروفیل، مواد صمغی، املاح معدنی، ویتامین A و B و C با خواص پاک کننده ملین، مدر، هاضم، مفید برای امراض سینه و افرادی که التهاب عصبی دارند و یا سنگ کلیه یا بی اشتهایی و التهاب روده و تصلب شرائین و درد قولون و پلی سیتمی یا زیادی غلظت خون، آنرا به شکل سالاد می دهند تا مصرف کنند.
145) شراب La baisson (The syrup)
خس النعجه
در لغت شراب معنی هر نوع نوشیدنی است که به آن الشروب ,الشریب هم گویند. جمع آن الشربه یا المشروب که تمام نوشیدنی ها را گویند.
اول بار آن در قرآن آمده و بعد سایر گویندگان آن را به هر نوع نوشیدنی اطلاق کردند.
مادر ایجاد با ملاحظات عامه به نوشیدنی توجه می کنیم:
1) لازم است که نوشیدنی که برای بدن نافع است را انتخاب و به موادی که آن را می سازند توجه کرد.
2) مراعات در طعم و بو و مزاج آن و خصایص نوشیدنی توجه کرد.
3) انتخاب نوع میوه و سبزی تازه و با طراوت یا از مواد خشک تازه باشد و از مواد مانده و تاریخ گذشته دوری کرد.
4) در روزهای گرم، نوشیدن خنک جهت کاهش حرارت بدن انتخاب میشود اما قاعده صحیح آن است که هر نوشیدنی سرد باعث افزایش شدت حرارت بدن میشود چون رگهای خونی سطحی جهت دفع گرما در پوست گشاد میشوند اما با خوردن نوشیدنی سرد باعث برگشت خون به بدن می شود و احتقان قلب و ریه میشود.
5) ساکنین گرمسیر در روزهای گرم نوشیدنی گرم می خورند و می دانند که حرارت موضعی در بدن های آنها جهت خنک کردن درون بدنشان است، پس با ننوشیدن نوشیدنی سرد باعث افزایش حرارت درونی بدن خود نمی شوند.
6) با غذا نیز نوشیدنی سرد نباید نوشید و نه بعد از مباشرت چون باعث کاهش اشتها به غذا می شود و باعث به هم خوردن کار دستگاه گوارش می شود.
در شریعت اسلام: بر هر مسلمانی همه نوشیدنی ها حلال است مگر آنچه در بطن قرآن کریم حرام شده باشد یا در حدیث نبوی و اجماع اسلامی یا قواعد اجتهادی مثل مشروب الکل دار که در سورۀ بقره آیۀ ۲۱۹، مائده آیه1- ۹۰ آمده و مشروب به آنچه که مست کننده است چه از انگور یا خرما یا انجیر یا گندم و جو و یا عسل ساخته شده باشد اسم آن هر چه باشد مثل مشروب، نبیذ، السکر، عرق شمبانیا، ویسکی، کونیاک، اسماء جدید امروزی این ها در اجماع اسلامی حرام هستند و شامل زیاد یا کم آن هم هست و بر این ادعا احادیث زیادی از پیامبر(ص) آمده که فرمود: « شراب حرام شد و هر نوشیدنی مست کننده ای حرام شد و چه کم و چه زیاد آن حرام شد.» در احادیث آمده است هرکس شراب نوشید به او حد شراب بزنید و در اجتهاد آمده که حد شراب بین چهل تا هشتاد تازیانه باشد و جزاء شراب خوار بر حسب نوع شراب و مقدارش و اسباب آن است و خود شراب موقع ضرورت به شرایط علاج یا شرایط دیگر مثل تعزیر یا زندانی با شرایطی که اجتهاد تعیین می‌کند، موقتاً جایز است.
اما غیر از مشروب و کلیه نوشیدنی هایی که مست کننده نباشد، قید شرعی بر آنها نیست مگر علت تحریمی مثل نجاست و ضرر و قداره که در بحث غذا با احکام شرعیه بر پاکی و حلالی و حرامی بر آنها باشد.