قاموس مداوا با غذاوگیاه
اثر دکتر احمد قدامه
انتشارات النفائس بیروت،
ترجمه دکتر محمد حسین ورپشتی
170) طرخون=ترخون L,estrago (The tarragon)
گیاهی زراعی که از تیره مرکبات با گل زرد با برگهای سبز خوشبو که با غذا خورده می شود و نیز بعضی غذاها جهت خوشبویی اضافه میشود.
گفته اند اصل آن از کوه‌های هیمالیا هند بوده و در اروپا بصورت خودرو می روید.
اعراب از قدیم آن را می‌شناختند. در قرن دوازدهم میلادی نیز آن را وارد اروپا کردند و اسم یونانی طرخون برای آن نهادند و در فرانسه به نام طرشون یا طارعون گفته شده و حالا در فرانسه به نام استراغون و انگلیسی به نام تراگون گفته می شود.
انواع: 1) طرخون روسی که برگهای آن باز و مزۀ آن گزنده 2) خودروی آن بدون بو و طعم آن غیر گزنده که نادر است2) کاشتنی آن دارای طعم گزنده با قدرت و پرپشت رشد می کند و سرما و رطوبت زیاد بر آن مضر است. از برگ و گل آن استفاده می کنند و نیز از روغن فرار آن در دارو و عطر و مواد زینتی استفاده می کنند.
مصرف در طب: در طب قدیم خوشبو کننده، برای زخم دهانی به صورت مضمضه و خاموش کننده حرارت خون، مخدر لوزه و زبان، دیر هضم در معده و قطع شهوت جنسی میشود.
در طب جدید به عنوان مسکن عام، هاضم، ضد تشنج، ضد بادهای معده، استفراغ آور، نافع در بدی هضم، فشار خون بالا، ضد سکسکه به نسبت شش به سه از شکر از آن می گیرند روزی ۳ بار در روز بخورند. در طب مکمل به عنوان مقوی معده و قلب و اشتها آور و نشاط آور، بهبود خوردگی دندان و حفاظت در برابر طاعون است.
استفاده از برگ های خوشبو آن در ساخت سرکه و ترشیجات، ساخت شوربا و سالاد، خوردن آن با غذا به عنوان ادویه و اضافه کردن به بعضی غذاها مثل شیر ماسیده و نوشیدن جوشانده آن به نسبت سی گرم برگ و گل در لیتر آب برای باز کردن اشتها و طرد کرم های روده و مدر بول و قاعدگی و در کسانی که نمیتوانند نمک بخورند.
57) ترنجl,cedratier=
که در شام به نام میوه کباد و در عراق و مصر اترج گویند اصل آن سانسکریتی است که به فارسی و بعد به عربی رفته به نام اترج