فارسي:نارگيل

علمي:Cocos nucifera

انگليسي:Coconut palm

عربي: جوز هندي، شعصور (56)

روغن آن مايعي است به رنگ زرد روشن در 28درجه سانتی گراد و نيمه جامد در 20درجه سانتی گراد و حاوي مخلوطي از گليسيريدها است كه تركيبات آن 85% كاملاً اشباع شده است با اسيدهاي زير: 1- اسيد لوريك 50% 2-استئاريك 3%  3-كاپريليك جزيي(با بوي نامطبوع) و دلتا لاکتونهای اسیدهای چرب 5هیدروکسی(مثل دلتا اکتا لاکتون) (7و8و9و73)

در شير آن اسيدهاي آمينه هيستيدين، آرژنين، ليزين، تايروزين، پرولين و لوسين است. در گوشت ميوة آن پروتئين و ويتامينهاي A,B,C و نونيل الكل و متيل هپتيل كتون و اسيد كاپرونيك و دسيليك و غيره است. در هر صد گرم آن(نوع تازه) 1- آب9/50 گرم 2- پروتئين51/3 گرم  3- مواد چرب(35 گرم) 4- قند(9گرم) 5- كلسيمmg13 و فسفرmg95 و آهنmg7/1 و پتاسيمmg256 و ويتامينها جزيي(7)

درختي است به ارتفاع ده تا چهل متر، داراي ساقه منتهي به برگهاي بزرگ5-2متري، گل نر و ماده در يك مجموعه گل قرار دارند. از سال پنجم درخت میوه می دهد و بعد در تمام طول سال ميوه دارد. ميوه اش به صورت سفت و بيضوي،30×15سانتي، داراي ميان بر، داراي الياف بيشمار كه به تدريج خشك مي شود. وزن ميوه به چند كيلو هم مي رسد.

داخل ميوه مايعي به رنگ سفيد مايل به خاكستري با طعم شيرين و مطبوع، درون پوسته سخت مذكور(ميوه) ديده مي شود و پس از رسيدن قسمتي از آن حالت جامد به خود گرفته در جدار داخلي پوسته سخت بسته مي شود.

قسمتcoprah طبقه ضخيم آلبومين است كه در جدار داخلي پوسته سخت تدريجاً تشكيل مي گردد. اين طبقه داراي ذخاير فراواني از مواد چربي است از coprah تحت اثر فشار و گرما،  مان روغني سفيد رنگ بدست مي آورند كه در نواحي گرم مايع و در معتدله منجمد است(به نام بورودو كوكو)(8و71)

 

 1-نارگيلC. nucifera مشروح در بالا بيشتر در برزيل و هند و فيليپين در ايران در چابهار

2-C. schizaphyl نوعي نخل كم ارتفاع تقريباً به حالت عاري از ساقه است روي تنة آن به ارتفاع 2متر و بقاياي دمبرگ برگهاي از بين رفته جاي دارد بيشتر در برزيل مي رويد.

3-C. butyracea شبيه نوع اول بيشتر در هند(8)

 مضر محرورين و متكّرج آن و مورث(ايجاد كننده) غثيان و غشي است(3) مضار آن ديرهضم و مولد خلط غليظ و مفسد سينه مصلح آن شكر و نبات در  مبرودين و مغز فاسد آن مورث غثيان است(6)ديرهضم است، چون عفن گردد، دندان و دهان را سخت زيان دارد.(72)گرچه بیشتر معتقدند هیچ عارضۀ جدی با خوردن یا مصرف مواد خام آن ایجاد نشده است(73)

 قدر شربت از جرم آن تا سه مثقال از آب آن(3و6)[1]

[1] منابع:

  • دكتر آئينه چي ص247 8-الحاوي ج21 ص371
  • دكتر زرگري ج4ص532 9-ذخيره ج3ص159
  • تطابق نامها دكتر قهرمان ص287 10-درختچه هاي ايران ص480
  • معارف ج2ص225 11-تقويم ابن بطلان ص17
  • تحفه ص835 12PDRآمریکا اثر دیویید هبر
  • قرابادين ص418
  • طب النبي ذهبي ص130

 

الف)طبق نظر حكماي قديم:

 در درجة اول گرم و خشك وتازة آن گرم و مرطوب است، گرچه سنگين است و ليكن مغذي است. روغن كهنة آن درمان دردپشت و سرين است. كيموس روغن تازة آن از كيموس روغن حيواني بهتر است. آن شهوت انگيز است و با روغن زردآلو علاج بواسير است.

روغن كهنة آن كرم كدو و ديگر كرمها را بكشد(67و34)گرم و خشك و آب آن گرم و تر است و مغز آن مولد مني و مسخن گرده و كمر و مسمن بدن سرد مزاج‌ها و مدر خون و جهت تقطير بول و سردي مثانه و درد مفاصل مزمن و خوشبويي دهان وضعف جگر و قروح باطني و بواسير. با شكر توليد خون صالح و تقويت حرارت غريزي نافع و جرم آن ديرهضم و شراب آن جهت جنون و تقويت باه و سركة آن مسهل كرم شكم و جهت تقويت هاضمه و مهراكردن لحوم مؤثر و خاكستر پوست آن جالي دندان و نيكوكننده رخسار و با حنا مقوي موي و روغن آن را كه جوشانده و از آن اخراج كنند،‌جهت تقويت فم معده و رفع درد مثانه و رياح آن و تحريك باه مفيد است و با روغن هستة زردآلو جهت بواسير مجرب است.(3و6)

ابن ماسويه گفته: ديرهضم است. نوع كهنه آن كرم كدو را خارج مي كند و روغن آن براي باد در كمر و بالاي رانها، سودمند است. چنانچه روغن دانه زردآلو با آن را بياشامند، براي بواسير بوجود آمده از بلغم و سودا مفيد است.

آب آن قوة باه را مي افزايد و شكم را بندآرد و ذهن را تيز مي گرداند و خاصيت مسهلي دارد و براي درد مثانه، سودمند است.(64) و آن درد پشت را سود دارد و قوت باه را زياد مي كند و از معده ديربگذرد، پيران را سود دارد و در محرورين دفع او با آب انار ترش و سكنجبين كند، پوست مغز او نگوارد.(50)

هرچه پخته تر بود، آب پشت را سود دارد و هر چه كهن تر بود، يبوستش، بيشتر و شكم ببندد.(72)

طبق نظر نويسندگان معاصر، روغن آن جهت مصارف خوراكي و تهيه شيريني است  و در صنايع لوازم آرايشي جهت تهيه فرآورده هاي مورد مصرف مانند ساخت صابون، مشمع و پماد دارويي متداول است.(9)

از ساقه اين درخت براثر شكاف مايعي با طعم شيرين و مطبوع خارج مي شود كه اگر تخمير گردد،‌نوعي شراب الكل، سركه و قند از آن بدست مي آيد.(8)

درطب هندی روغن آن جهت دیزوری سرفه، برونشیت و جلوگیری از سفید شدن مو مصرف می شود(73)