قاموس مداوا با غذاوگیاه

  اثر دکتر احمد قدامه

انتشارات النفائس بیروت،

 ترجمه دکتر محمد حسین ورپشتی

 

11)آواکادو l,avocatier=(the Avacado)

درختی از تیره دارچینی Lauracees دارای تاج گل های زیادی حاوی کافور که پوسته  دارد. حدود ۵۰۰ گونه دارد. ولی سه نوع آن که در شکل و حجم با هم فرق دارند مهمترند.

میوه آنرا در شام و لبنان «آفو کاتو» که ترجمه المحامی و در مصر بنام زبدیه و گلابی تمساح و از اسامی دیگر آن گلابی قولیکا و ریشه اسم آن آمریکایی است به نام Aoui cate  موطن اصلی آن مکزیک است و در آمریکای مرکزی زیاد از آن کشت می شود و در آمریکا به نام Calavos خوانده می شود اما در مصر و لبنان کاشته نمی شود، رنگ میوه زرد به شکل گلابی است و لب آن یک دانه بیش نیست و دور دانه آن گوشتی شبیه پنیر است.

خاصیت غذایی آن: میوه آووکادو مادۀ غذایی نیکو برای آدم است. این مواد به ترتیب: 1)آب60%  2)روغن 20% 3)مواد پروتئینی6/2% 4)مواد قندی4/6%  و نیز مواد اسیدی، حیاتی و در هر ۱۰۰ گرم آن ۲۰۰ واحد ویتامین A و ۱۵ -۲۰ میلی گرم ویتامین B و ۱۰۰ گرم آن ۲۱۴ کیلو کالری انرژی دارد.

 از خصایص آن: 1)غذای کاملی است 2)هاضم و مفید برای اعصاب 3)ضد چروک است به خاطر زیادی اسیدها 4) برای زن حامله باعث رشد جنین 5)برای غدد اعصاب، امراض روده کیسه صفرا مفید است.

خوردن آن به صورت میوه طبیعی مثل کاهو و فلفل و پرتقال و ادویه جات مصرف می شود .

جهت ساخت غذایی جدید: بریدن یک لب آن و ممزوج کردن آن با آب لیمو و نصف قاشق چای خوری از  خردل

 

128) سعتر=آویشون L,thyme (The thymus)

گیاهی از ادویه جات از تیره Labiees با بوی تند و قوی و طعم گزنده که انواع کاشتنی و بری  و یا وحشی دارد.

اسم آن سعتریا زعتر یا حاشا است از قدیم می شناختند و در مصر یونان در معابد از آن بخور می دادند و رومی های آن را در باغ های خود می کاشتند و به عنوان غذا و دارو به کار می‌بردند. این گیاه در نواحی گرمسیر و از اطراف دریای مدیترانه می روید.

همۀ انواع آن خوشبو با درصد آب زیاد و گلها به رنگ کبودی یا آبی کم رنگ است.

در طب قدیم: اطباء قدیم گفته اند: آن مقوی و منبه و معرق است و قاعده آور و محکم کننده معده و ضد تشنج و ضد نزولات مزمن پشت حلق و مفید در آستم مرطوب و در ضعف کتف ها و جهت احتقان ناشی از سردی، ضعف احشاء شکمی، به صورت پماد در محل روماتیسم و احتقان غددی می‌مالند. در کسانی که قاعده نمی شوند به صورت حمام در آن می‌نشینند از اطباء عرب از خواص آن گفته اند.

نوشیدن آن در دل پیچه و از بین بردن باد شکمی و مضمضمه به آب پز آن، سرکه و زیره جهت تسکین درد دندان و پختن آن با انجیر جهت حل کردن سرفه و تنگی نفس و سخت آمدن خلط و نوشیدن آن با آب کرفس جهت سنگ مثانه و سخت آمدن ادرار و نوشیدن جوشانده برگ یا گل آن مدر قاعدگی و برگ آن با عسل شفا دهنده سرفه مرطوب و نوشیدن آن با سرکه درکسانی که درد طحال دارند و خوردن آن برای کسانی که استفراغ یا فساد غذا در معده در اثر ترشی در دهان و دیر هضمی دارند, مفید و خوردن آن اشتها به غذا آورد و معده از بلغم پاک کند.

خوردن آن در درد قلبی و قولنج بلغمی نیکو است, به خصوص اگر با عسل یا شکر مربی کنند و اگر از این  مربا موقع خواب بخورند در اشک ریزش و نیکو کردن صورت و خوردن آن صبح و شام با شکر باعث قطع بخارات و تقویت دید میشود و اگر با عسل بمالند و ورمهای سفت را حل می‌کند.

در طب جدید: آن در  دردهای حلق و حنجره مفید و در معجون دندانی وارد می شود. آن باعث پاک شدن دهان و تقویت غشاء مخاطی می‌شود و نیز مقوی معده و طرد گازهای روده ای و جهت اسهال و دلپیچه و کمک به هضم غذا و خوردن آن با گوشت و پنیر چاق کننده و با انجیر بپزند ,جهت آستم و سرفه و تنگی نفس و با سرکه در طرد بادهای شکمی و مدر بول و حیض و پاک کردن معده و کبد و نیکویی رنگ رخسار  و مضمضه آن در درد دندان و شستن سر با آب پز آن مقوی مو و جلوگیری از ریزش مو و اضافه کردن ۵۰ گرم از آن به چهارلیتر آب و شستن بدن باعث رفع خستگی و کاهش درد روماتیسمی و صمغ صعتر باعث کاهش دردهای خناق و تنگی نفس و آستم و غدد سخت شده و خوردن 6 کاسه آن از جوشانده جهت سرفه خروسکی نافع است.

در غذا به صورت ادویه جهت باز کردن اشتهاء و خوشبو کردن غذا و خشک یا تازه آن در سالاد و شوربا مصرف میشود.